Redenen achter verschillende houdbaarheidstijden van dranken in winkels

De houdbaarheid van dranken in winkels varieert vaak als gevolg van verschillende factoren, die als volgt kunnen worden gecategoriseerd:

1. Verschillende verwerkingsmethoden:

De verwerkingsmethode die voor de drank wordt gebruikt, heeft een aanzienlijke invloed op de houdbaarheid ervan.

• UHT(Ultrahoge temperatuur) verwerking: Dranken die zijn verwerkt met behulp van UHT-technologie worden gedurende een korte periode verwarmd tot extreem hoge temperaturen (doorgaans 135 °C tot 150 °C), waardoor bacteriën en enzymen effectief worden gedood, waardoor de houdbaarheid wordt verlengd. Met UHT behandelde dranken kunnen maanden of zelfs een jaar meegaan en vereisen doorgaans geen koeling. Deze methode wordt vaak gebruikt voor melk, kant-en-klare koffie, melkthee en soortgelijke dranken.
• HTST-verwerking (korte tijd op hoge temperatuur).: Dranken die met HTST zijn verwerkt, worden verwarmd tot een lagere temperatuur (meestal rond de 72 °C) en gedurende een korte tijd (15 tot 30 seconden) bewaard. Hoewel deze methode effectief is in het doden van bacteriën, is deze niet zo krachtig als UHT, dus de houdbaarheid van deze dranken is meestal korter, vereist doorgaans koeling en duurt slechts enkele dagen tot weken. HTST wordt vaak gebruikt voor verse melk en sommige zuurarme dranken.
• ESL-verwerking (Extended Shelf Life).: ESL-verwerking is een warmtebehandelingsmethode die het midden houdt tussen traditionele pasteurisatie en UHT. Dranken worden gedurende enkele seconden tot minuten verwarmd tot temperaturen tussen 85°C en 100°C. Deze methode doodt effectief de meeste micro-organismen terwijl de smaak en voedingsstoffen behouden blijven, waardoor de houdbaarheid tot enkele weken of maanden wordt verlengd en meestal koeling vereist is. ESL wordt veel gebruikt voor melk, kant-en-klare thee en fruitdranken.
• Koude pers: Koude pers is een methode om drankingrediënten zonder hitte te extraheren, waardoor de voedingsstoffen en smaken beter behouden blijven. Omdat er echter geen sprake is van pasteurisatie bij hoge temperaturen, kunnen micro-organismen gemakkelijker groeien, dus koudgeperste dranken hebben een zeer korte houdbaarheid, doorgaans slechts een paar dagen, en moeten worden gekoeld. Koudpersen wordt vaak gebruikt voor kant-en-klare sappen en gezondheidsdrankjes.
• Pasteurisatie: Sommige dranken maken gebruik van pasteurisatie bij lage temperatuur (doorgaans tussen 60°C en 85°C) om micro-organismen gedurende een langere periode te doden. Deze dranken hebben doorgaans een langere houdbaarheid in vergelijking met koudgeperste dranken, maar zijn nog steeds korter dan UHT-behandelde producten, doorgaans enkele weken tot maanden houdbaar. Pasteurisatie wordt vaak gebruikt voor zuivelproducten en dranken.

2. Vulmethode:

De vulmethode heeft een directe invloed op de houdbaarheid en opslagomstandigheden van een drank, vooral na warmtebehandeling.

• Hete vulling: Heet vullen houdt in dat containers worden gevuld met dranken die tot hoge temperaturen zijn verwarmd, gevolgd door onmiddellijk sluiten. Deze methode voorkomt dat lucht en externe verontreinigingen binnendringen, waardoor de houdbaarheid wordt verlengd. Warm afvullen wordt vaak gebruikt voor kant-en-klare melk, dranken en soepen, vaak in combinatie met UHT- of ESL-behandelingen.
• Koude vulling: Bij koud vullen worden containers gevuld met gekoelde dranken, waarbij een goede afdichting wordt gewaarborgd. Deze methode vereist doorgaans een steriele omgeving en wordt gebruikt voor dranken die geen warmtebehandeling ondergaan, zoals koudgeperste sappen. Omdat deze dranken niet door hitte zijn gesteriliseerd, moeten ze gekoeld worden bewaard en hebben ze een kortere houdbaarheid.
• Aseptisch vullen: Aseptisch vullen verwijst naar het vullen van containers in een steriele omgeving, waarbij vaak gebruik wordt gemaakt van steriele lucht of vloeistoffen om eventuele micro-organismen in de container te elimineren. Aseptisch afvullen wordt gewoonlijk gecombineerd met UHT- of ESL-verwerking, waardoor dranken gedurende langere perioden bij kamertemperatuur kunnen worden bewaard. Deze methode wordt vaak gebruikt voor kant-en-klare melk, vruchtensappen en soortgelijke dranken.
• Vacuüm vullen: Vacuümvullen houdt in dat u een container vult en binnenin een vacuüm creëert om te voorkomen dat er lucht binnendringt. Door het contact met lucht te verminderen wordt de houdbaarheid van het product verlengd. Deze methode wordt gebruikt voor producten die een langere houdbaarheid vereisen zonder behandeling op hoge temperatuur, zoals sommige vloeibare voedingsmiddelen.

3. Verpakkingsmethode:

De manier waarop een drank wordt verpakt, heeft ook invloed op de houdbaarheid ervan.

• Verzegelde verpakking: Verzegelde verpakkingen (zoals aluminiumfolie of composietfilm) helpen voorkomen dat lucht, licht en vocht de container binnendringen, waardoor de microbiële groei wordt verminderd en de houdbaarheid wordt verlengd. UHT-behandelde dranken gebruiken vaak een gesloten verpakking, waardoor producten maandenlang vers kunnen blijven.
• Verpakking van glazen of plastic flessen: Als de verpakking niet goed is afgesloten, kan de drank in contact komen met lucht en externe bacteriën, waardoor de houdbaarheid wordt verkort.
• Gebottelde dranken voor koeling: Sommige dranken moeten zelfs na verpakking gekoeld worden. Het kan zijn dat deze dranken geen volledig gesloten verpakking hebben of geen intensieve warmtebehandeling hebben ondergaan, waardoor de houdbaarheid korter is.

4. Additieven en conserveermiddelen:

Veel drankproducten gebruiken conserveermiddelen of additieven om hun houdbaarheid te verlengen.

• Conserveringsmiddelen: Ingrediënten zoals kaliumsorbaat en natriumbenzoaat remmen de groei van micro-organismen, waardoor de houdbaarheid van de drank wordt verlengd.
• Antioxidanten: Ingrediënten zoals vitamine C en vitamine E voorkomen de oxidatie van voedingsstoffen in de drank, waardoor de smaak en kleurstabiliteit behouden blijven.
• Geen toegevoegde conserveermiddelen: Sommige drankproducten beweren 'conserveermiddelvrij' of 'natuurlijk' te zijn, wat betekent dat er geen conserveermiddelen zijn toegevoegd, en deze hebben doorgaans een kortere houdbaarheid.

5. Dranksamenstelling:

De ingrediënten in de drank bepalen hoe bederfelijk het is.

• Zuivere melk en zuivelproducten: Pure melk en andere zuivelproducten (zoals yoghurt en milkshakes) bevatten meer eiwitten en lactose, waardoor ze gevoeliger zijn voor bacteriegroei. Ze vereisen doorgaans een effectieve warmtebehandeling om de houdbaarheid te verlengen.
• Fruitdranken en thee: Dranken die vruchtensappen, suikers, smaakstoffen of kleuren bevatten, kunnen verschillende bewaarbehoeften hebben en kunnen de houdbaarheid beïnvloeden, afhankelijk van de specifieke gebruikte ingrediënten.

6. Opslag- en transportvoorwaarden:

De manier waarop een drank wordt opgeslagen en getransporteerd, kan een aanzienlijke invloed hebben op de houdbaarheid ervan.

• Koeling versus opslag op kamertemperatuur: Sommige dranken moeten gekoeld worden om bacteriegroei en bederf te voorkomen. Deze dranken zijn meestal voorzien van het label ‘vereist koeling’ of ‘in de koelkast bewaren na aankoop’. UHT-behandelde dranken kunnen echter doorgaans gedurende langere perioden bij kamertemperatuur worden bewaard.
• Transportvoorwaarden: Als dranken tijdens het transport worden blootgesteld aan hoge temperaturen, kan de houdbaarheid ervan worden verkort, omdat een onjuiste temperatuurregeling het bederf kan versnellen.

7. Productformulering en -verwerking:

De formulering en verwerking van de drank hebben ook invloed op de houdbaarheid ervan.

• Dranken met één ingrediënt versus gemengde dranken: Dranken met één ingrediënt (zoals pure melk) bevatten vaak meer natuurlijke componenten en zijn mogelijk korter houdbaar. Gemengde dranken (zoals melkthee, gearomatiseerde melk of kant-en-klare koffie) kunnen baat hebben bij ingrediënten die de houdbaarheid helpen verlengen.